tổng thống nguyễn văn thiệu, tháng 3 năm 1975, lý do nguyễn văn thiệu bỏ cao nguyên và vùng 1 chiến thuật

 

TỔNG  THỐNG  NGUYỄN VĂN THIỆU  GIẢI  THÍCH  LÝ  DO  BỎ  CAO  NGUYÊN
(BUỔI NÓI CHUYỆN GIỮA TÒA ĐẠI SỨ HOA KỲ VÀ TỔNG THỐNG THIỆU NGÀY 20/3/1975)

1. Tôi đã gặp Tổng thống vào buổi chiều ngày hôm nay và nói với ông rằng cá nhân tôi nghĩ là tôi hiểu những gì ông đang làm và tại sao nhưng nếu Tổng thống Ford, Bộ trưởng Ngoại giao, Bộ trưởng Quốc phòng và các cố vấn cao cấp khác muốn đạt đươc kết  quả tối đa trong những nỗ lực mạnh mẽ và liên tục của họ để cung cấp không chỉ khoản tiền bổ túc 300 triệu đô la mà còn cả các khoản tiền yểm trợ quân sự khác, do vậy họ cần biết không phải qua nhận định của tôi mà là của chính Tổng thống Thiệu giải thích về chiến lược và ý định của ông.

2. Tổng thống Thiệu nói rằng Việt Nam hiện đang phải đối phó  với một lực lượng địch mạnh hơn bất cứ lúc nào kể từ năm 1972. Lực lượng đó liên tục được tăng cường các đơn vị hoặc nhân lực từ các sư đoàn chiến lược trừ bị của Cộng sản Bắc Việt. Do đó, kẻ thù có thể tập trung các lực lượng mạnh hơn ở các khu vực địa phương mà chúng lựa chọn khiến lực lượng của VNCH phải chịu bất lợi rõ rệt.
Đồng thời, VNCH không nhận được sự thay thế theo tiêu chuẩn một đổi một các loại quân cụ theo quy định trong Hiệp định Paris.

3. Trước tình thế này, Tổng thống cho biết, ông không thể tiếp tục chiến đấu theo cách thức trong hai năm qua mà về mặt quân sự ông cho là cách "ngu đần" để tiến hành cuộc chiến. Ông phải từ bỏ lãnh thổ hoặc đối mặt với viễn ảnh lực lượng của mình dần dần bị tiêu diệt, cuối cùng dẫn đến tình huống mà vì nỗ lực bảo vệ mọi vùng đất nước, ông không còn có thể bảo vệ bất kỳ phần đất nào nữa.

4. Ở Cao nguyên, ông có thể giữ được Pleiku và có lẽ Kontum. Tuy nhiên, với những con đường từ duyên hải đến cao nguyên đã bị kẻ thù ngăn chặn, điều này chỉ có thể thực hiện được với cái giá rất cao và thậm chí khi đó, CSBV cũng sẽ tăng cường lực lượng tạo thế bất lợi cho VNCH, cuối cùng sẽ biến việc bảo vệ Pleiku thành một nhiệm vụ tự sát.

Do đó, ông đã quyết định rút những lực lượng mà ông có thể. Vì lực lượng hùng hậu của CSBV ở rất gần nên ông đã xem yếu tố thần tốc và sự bất ngờ là điều thiết yếu cho cuộc rút quân.
Đó là một sự đánh đổi giữa việc mất một số quân cụ và phi cơ với một cuộc rút lui được tổ chức cẩn thận và rất có trật tự hoặc mất toàn bộ lực lượng của mình vì không thể tránh khỏi một cuộc tấn công sắp xảy ra của kẻ thù.

5. Tổng thống cho biết, việc mất Ban Mê Thuột chắc chắn là một đòn giáng. Điều đó xảy ra vì Bắc Việt đã có thể tập trung một lực lượng tương đương với hai sư đoàn cộng với các đơn vị yểm trợ. Nếu chính phủ có thể giữ được Ban Mê Thuột, ông có thể sử dụng nó làm bàn đạp để cuối cùng chiếm lại Pleiku. Vì sẽ cần phải tốn nguồn lực lớn cho nỗ lực chiếm lại Ban Mê Thuột, và thêm vào đó với kết quả không chắc chắn, ông đã quyết định từ bỏ ý định đó.

6. Quay sang phần còn lại của đất nước, đặc biệt là phía Bắc Vùng 1 Chiến thuật, và nhìn về tương lai, Tổng thống cho biết có cách của người lính và có cách của chính trị gia để nhận định tình hình. Theo quan điểm của người lính, điều hợp lý trong tình hình hiện tại là cố gắng duy trì sự toàn vẹn lãnh thổ của đất nước từ tỉnh Bình Định về phía nam, ngoại trừ các tỉnh Tây Nguyên được xem như đã mất.

7. Nhưng với tư cách là một chính trị gia, ông cho biết, ông phải suy nghĩ về vấn đề theo cách khác. Ông đã nói trong bài phát biểu trước đó trong ngày là ông sẽ không từ bỏ Thừa Thiên, hay là Huế, và ông quyết tâm bảo vệ "lãnh thổ của VNCH".
Mặt khác, ông phải lấy lại Sư đoàn Nhảy dù từ Tướng Trường mà không có sự thay thế tương xứng. Điều này khiến tỷ lệ quân bình lực lượng hiện tại ở Quân khu 1 về phía VNCH thậm chí còn kém thuận lợi hơn so với trước đây.
Quảng Tín và hầu hết tỉnh Quảng Ngãi trong hoàn cảnh hiện tại thực sự không thể phòng thủ được. Tướng Trường đã được chỉ thị phải làm hết sức mình với lực lượng mà ông có trong tay. Huế sẽ không bị bỏ rơi mà sẽ phải chống cự để giữ.
Tuy nhiên, Tổng thống đã nói rõ rằng ông không nghĩ Tướng Trường có thể giữ được bất cứ phần đất nào ở phía bắc đèo Hải Vân. Tổng thống cũng nói rõ rằng việc bảo vệ Đà Nẵng là ưu tiên hàng đầu và một vùng đất còn lại của VNCH có thể thành hình ở đó. Sẽ phải quyết định sau về việc có nên cố gắng giữ vùng đất đó hay không. Nếu nó hữu ích như là một đầu cầu cho việc tái chiếm các khu vực khác trong tương lai thì đó là một chuyện nhưng nếu chỉ được giữ như một sứ mạng cảm tử thì đó lại là chuyện khác.

8. Trong phần kết thúc cuộc thảo luận, Tổng thống trở lại chủ đề là cho đến nay, VNCH đã tiến hành một cuộc chiến dựa trên nền tảng của Hiệp định Paris. Điều này đã tạo ra một cuộc chiến ngu đần về mặt quân sự, với các đơn vị của VNCH phân tán khắp nơi cố gắng bảo vệ mọi mảnh đất. Cuộc tấn công hiện tại của Bắc Việt hiện đã chấm dứt mọi hy vọng tiếp tục chiến đấu theo nền tảng của Hiệp định Paris. Do đó, việc cân nhắc điều gì hiệu quả nhất về mặt quân sự trong việc bảo vệ càng nhiều dân số càng tốt và duy trì sự toàn vẹn của lực lượng tác chiến từ nay sẽ là cân nhắc quan trọng nhất.

9. Về viện trợ của Hoa Kỳ, Tổng thống cho biết ông cảm kích và biết ơn quyết tâm của Tổng thống Ford trong việc tìm kiếm khoản viện trợ bổ túc 300 triệu đô la trong năm nay. Tuy nhiên, ông vạch ra là  300 triệu đô la sẽ không đủ để thay thế bất kỳ ngân khoản nào đã chi cho quân cụ bị mất trong chiến tranh. Thiệu cho biết, ví dụ, ông muốn thành lập các đơn vị để tấn công kẻ thù tại những nơi do ông chọn, chứ không phải do kẻ thù lựa chọn nhưng nếu các quân cụ chính yếu không được thay thế, ông sẽ không thể thực hiện được như ý định.

10. Tóm lại, Thiệu đã đưa ra quyết định căn bản là để mất vài phần lãnh thổ chính yếu, có thể bao gồm tất cả Vùng 1 Chiến thuật  và phần lớn lãnh thổ Vùng 2 Chiến thuật , để bảo vệ một cách hiệu quả phần lãnh thổ còn lại bằng các nguồn lực sẵn có.
Theo quan điểm của tôi, đó là một quyết định dũng cảm.

Lehmann
(Xử lý Thường vụ chức vụ Đại sứ trong thời gian Martin trở về Mỹ)
_____________________________________________________________________
Điện văn 62480 từ BNG/HK gửi TĐS/Sài Gòn, ngày 20 tháng 3, chỉ thị Lehmann:

"Anh nên gặp Thiệu càng sớm càng tốt để hỏi lý do của ông ấy về việc rút quân khỏi Kontum và Pleiku và việc rút quân ở Vùng 1 Chiến thuật. Anh nên nói với ông ấy rằng chúng ta cần một bức tranh rõ ràng từ chính ông về ý định và chiến lược của ông để đối phó với những gì giờ đây đã lộ diện là một cuộc tổng tấn công của Bắc Việt."